KLOR ÖLÇÜMÜ NASIL YAPILMALI?
Havuz suyunda klor ölçümü yaparken öncelikle Serbest Klor, Bağlı Klor ve Toplam Klor ifadelerinin ne anlama geldiğini öğrenmemiz gerekir.
Serbest Klor:
Havuz suyunda serbest halde dolaşan ve havuz suyunu kirletebilecek inorganik ve organik maddeleri okside etmek için bekleyen klora, serbest klor denir.
Havuz suyunda 1-3 ppm aralığında serbest klor bulunması gerekir.
Serbest klor DPD1 hapı ile ölçülür. Test kiti içinde klor ölçüm gözüne atılarak eritilen DPD1 hapı klor ölçüm gözünde, havuzdaki klor miktarına bağlı olarak, açık-koyu pembe arasında bir renk oluşmasına sebep olur.
Bağlı Klor:
Havuz suyu içinde organik kirleticilerle reaksiyona girmiş ama parçalayamayıp kloramin formuna dönüşmüş olan klora denir.
Havuz suyunda kabul edilebilir maksimum bağlı klor miktarı 0.6 ppm dir. Bunun üzerindeki bir oranda mutlaka klor şoklaması yapılması gerekir.
Bağlı klor miktarı = Toplam Klor – Serbest klor
Başka bir ifade ile;
Bağlı klor miktarı= DPD3 – DPD1
Toplam Klor:
Havuz suyunda serbest veya bağlı halde bulunan klorların toplamına toplam klor denir.
Toplam klor miktarı ölçümü, DPD1 ile yapılan Serbest Klor ölçümünden sonra klor ölçüm gözündeki aynı suyun içine DPD3 hapı atılarak yapılır.
Eğer suda Bağlı klor yok ise DPD3 ile yapılan ölçüm ile DPD1 ile yapılan ölçüm aynı sonucu verecektir.
Toplam klor miktarının ölçümünde kullanılan diğer bir metot ise sıvı test kitlerinde rejant olarak ortotolidin kullanılmasıdır. Bu rejant direk olarak havuz suyundaki toplam klor miktarını göstermektedir. Oysa bizim için önemli olan havuzlarda bulunabilecek inorganik ve organik kirleticilerle savaşacak serbest klor miktarı ve yüzücülerde havuz kaynaklı her türlü hastalığa sebep olan bağlı klor miktarının bilinmesidir. Bu nedenle, ortotolidin ile yapılan ve sadece toplam klor miktarını belirleyebildiğimiz ölçümler bize yeterli veriyi sağlayamayacaktır. Klor ölçümü için DPD1 ve DPD3 rejantları kullanılarak yapılacak ölçümler, doğru sonuca erişmemiz için çok önemlidir.
Said Güllüoğlu
Kimya Müh.
