Bir havuzun anma yükü, tasarımda temel alınan havuzun bir çalışma saatinde havuzu kullanan kişi sayısıdır.
Havuzun su yüzeyi alanı, kullanıcı frekansı ve kişi başına düşen su yüzeyinden çıkar.
N = A * (n / a)
N: Anma yükü, (1/h)
A: Havuzun su alanı, (m2)
n: Kullanıcı frekansı, (Saat başına düşen yüzücü değişimi) (1/h)
a: Kişi başına düşen su yüzeyi, m2
Q: Sirkülasyon debisi, m3/h
k: Yüklenebilme faktörü, (Klorlu sistemlerde 0.5, Ozon ilaveli sistemlerde 0.6) (1/m3)
P: Oturma yeri sayısı; 1 oturma yeri 0.4 m3 lük havuz hacmine denk gelir.
L: Beher su atraksiyonu
Bir havuzun anma yükü, o havuzun ve içinde yerleştirilmiş olan havuzların anma yüklerinin toplamına eşittir.
Sirkülasyon debisi; bir saatte havuzda sürekli olarak sirkülasyon yapan su hacmidir.
Gerekli minimum sirkülasyon debisi çizelge 1’ de verilmiştir.
Yeterli miktarda Dezenfeksiyon maddesi kapasitesini koruyabilmek ve kirliliklerin havuzda kalmasını sınırlandırmak için yük faktörü k, 0.6 (1/m3) ün üzerine çıkmamalıdır. (Klorlu sistemlerde 0.5, Ozon ilaveli sistemlerde 0.6)
Derinliği değişen havuzların hesabı sığ havuzlara göre yapılır.
Su derinliği iki veya daha fazla aşama ile değişen havuzların anma yükü ve sirkülasyon debisi hesabı ( dalga havuzları, yarı değişken ara zeminli havuzlar) bölgelerin derinlik oranlarına kullanım amaçlarına göre ayrı ayrı hesaplanır.
Her bölüm için çıkan debi gene o bölüm için kullanılır.
Su kaydırağı havuzlarının sirkülasyon debisi sığ havuzlara göre bulunur ve her kaydırak için 35 m3/h oranında arttırılır, Sonuç 60 m3/h dan az çıkarsa bu değer seçilir.
Bir yüzme havuzunun sirkülasyon debisi onun içinde yerleştirilmiş havuzların sirkülasyon debilerinin toplamına eşittir.
ÇİZELGE 1 de her havuz çeşidi için su derinliği, kişi başına düşen su alanı, anma yükü ve sirkülasyon debisi verilmiştir.
ÇİZELGE 1: Havuzların Su Derinliği, Kişi Başına Düşen Su Alanı, Anma Yükü ve Sirkülasyon Debisi
| Havuz Tipi | Su derinliği(m) | Kişi başına düşen su yüzeyi a (m2) | Anma yükü N (1/h) | Su hazırlık tesisi debisi Q (m3/h) |
| Atlama havuzu | 3.40 | 4.5 | 0.222 .A | 0.222 A/k |
| Derin havuzlar | >1.35 | 4.5 | 0.222 A | 0.222 A/k |
| Derinliği değişen1) havuzlar | 0.30-1.80 | 2.7 | 0.37 A | 0.37 A/k |
| Dalga havuzu2) | ³0.60 | £1.35m için 4.5>1.35m için 2.7 | 0.37 A0.222 .A | 0.37 A/k0.222 A/k |
| Sığ havuzlar | 0.6 – 1.35 | 2.7 | 0.37 A | 0.37 A/k |
| Su atraksiyonu olan havuzlar | 0.6 – 1.35 | 2.7 | 0.37 A | 0.37 A/k + 6 L |
| Kaydırak havuzları | 1.0 – 1.35 | – | – | Her kaydırak için (0.37 A /k) + 35, en az 60 |
| Çocuk havuzları | max. 0.5 | 2 | 0.5A | A |
| Ayak yıkama havuzu | 0.10 – 0.15 | – | – | V |
| Küçük havuz | max. 1.35 | 12.0 | 0.083 A | 0.25 V |
| Masaj havuzları (Müstakil) | max. 1.0 | 1 oturma yeri | 3 P | 10 V |
| Masaj havuzları (kombine kullanım) | max. 1.0 | – | 10 k × V | 10 V |
| Terapi havuzları | max. 1.35 | 4 | k × V | V |
| Hareket havuzları | max. 1.35 | 4 | k × V | V |
| Soğuk su (Şok) havuzları | 1.10 – 1.5 | – | – | V |
1) Derinliği değişebilen tüm bölümler, en düşük derinliğe göre hesaplanılırlar.
2) Derin ve sığ bölümler dalga havuzları ve farklı derinlikleri olan tüm havuzlarda her bölüm ayrı ayrı hesaplanır ve toplanır.
Örnek:
Şimdi ebatları 10*25 mt, derinliği 1,5 mt olan, 250 m2 ve 375 ton su kapasitesine sahip, dezenfeksiyon için klor kullanan, otel havuzu için Anma yükünü ve gereken Sirkülasyon debisini hesaplayalım.
N = A n/a
N: Anma yükü, 1/h
A: Havuzun su alanı; 250 m2
n: Kullanıcı frekansı, (Saat başına düşen yüzücü değişimi); 1
a: Kişi başına düşen su yüzeyi; 4.5 m2
N= 250 * 1 / 4.5 = 55.556 (1/h)
(Bunun anlamı, bu havuzu 1 saatte 55 kişinin kullanabileceğidir, bunun üzerindeki kullanıcı sayısı (k) yüklenebilme faktörü ve (n) kullanıcı frekansını değiştirecektir.
(Bu değişim sonucu Anma yükü daha büyük bir değere sahip olacaktır, bu da sirkülasyon değerinin daha yüksek bulunmasına neden olacaktır.)
Q: Sirkülasyon debisi, m3/h
k: Yüklenebilme faktörü, (Klorlu sistemlerde 0.5, Ozon ilaveli sistemlerde 0.6) 1/m3
Q= N/k veya 0.222 A/k ( Burada n/a= 1/ 4.5 = 0.222 değerini verir)
Q= 55.556 (1/h) / 0.5 (1/m3)
Q= 111.11 m3/h olmalıdır.
Bu örneğimiz bize 375 ton luk havuzumuzun TS 11899 a göre sirkülasyon debisini Q=111.11 m3/h olarak hesaplanmaktadır.
Yani bu havuzumuz yaklaşık 3.5 saatte, bir tam devir etmelidir.
Piyasa işi yapılacak bir hesaplamada ise böyle bir otel havuzun devir süresi 4 – 6 saat olarak hesaplanacak ve buna göre olması gerekenden çok daha küçük pompa ve filtreler kullanılacaktır, bu durum ise havuzumuzda işletme zorluğu yaşamamıza sebep olacaktır.
Şimdi örneğimizi birazda karmaşık hale getirelim ve yukarıdaki havuzun içine 35 m2 lik 1.25 mt derinlikte kaydırak havuzu ve 2 kaydırak, 8 kişilik jakuzi ve 25 m2 lik bir çocuk havuz ekleyelim.
Ana havuzumuz için gereken sirkülasyon debisini Q1=111.11 m3/h olarak tespit etmiştik.
Kaydıraklar için gereken su debisini hesaplayalım.
Q= Her kaydırak için (0.37 A /k) + 35, (en az 60 m3/h olmalı)(Kaydırak havuzu için Anma yükü değeri (N2= 0) sıfırdır.)
Q2= (0.37* 35m2/0.5 + 35) + (0.37* 35m2/0.5 + 35) = 121.8 m3/h
Jakuzi için Anma yükü ve sirkülasyon debisini hesaplayalım.
N3= 10*k*V = 10*0.5* ( 8 kişi * 0.4 m3) = 16 (1/h)
Q3= N/k = 16 / 0.5 = 8 m3/h
Çocuk havuzu için Anma yükü ve sirkülasyon debisini hesaplayalım.
N4= 0.5* A = 0.5 * 25 m2 = 12.5 (1/h)
Q4= N/k = 12.5/0.5 = 25 m3/h
Şimdi bu durumda bu havuzun her bir bölümü için ayrı ayrı sirkülasyon debilerine uygun olarak su hazırlık tesisi kurulmalı veya QToplam= Q1 + Q2 + Q3 + Q4 sirkülasyon debisi esas alınarak su hazırlık tesisi kurulmalıdır.
Buradaki Anma yüklerine de bakalım NToplam= N1 + N2 + N3 + N4 = 55.56 + 0 + 16 + 12.5 = 84 kişi/saat, bunun üstündeki kullanıcı sayısı havuzun kaldırabileceği kirliğin üzerinde kirlilik bırakacağından düzgün bir dezenfeksiyon yapılamaz ve havuzda bağlı klor oluşumları görülmeye başlanır.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus ise Sağlık bakanlığınca yayınlanan yönetmelik gereğince çocuk havuzun denge tankının ve su hazırlık tesisinin ayrı olmasıdır.
Şimdi bu havuzun piyasa işi nasıl yapılacağını bakalım.
Öncelikle bu havuzun toplam hacmi 430 ton’a çıkmıştır ve 6 saat’lik sirkülasyon debisi ile Q=75 m3/h alınır ve buraya 3 adet 2 Hp pompa ve 3 adet D820 lik kum filtresi, kaydıraklar için 2 adet 3.5 HP pompa, Jakuzi için 1 adet 3.5 HP pompa konularak tasarlanacaktır.
Bu şekilde yapılacak bir havuzun ise temiz kalabilmesi asla mümkün olmayacaktır.
