Havuzlarımızın normal çalışma şartlarında suyun %30 unun Dip emişden, %70 inin ise Denge tankından emilmesi gerekir.
Boru çaplarının hesabını yaparken öncelikli bazı kabullerimiz vardır.
Bunlar;
Toplam debinin %50’si havuz dip emişin’den, denge tankından ise %100 olarak kabul edeceğiz.
Pompa emiş hızı 1.5 m/s
Pompa basma hızı 2.5 m/s
Havuz dip emiş hızı 0.5 m/s
Kollektörden emiş hızı 1 m/s
Dikey taşma gideri hızı 1 m/s
Savak kanalları veya savak borularındaki eğime göre;
Eğim %1 ise max. Hızı 0.55 m/s
Eğim %1.5 ise max. Hızı 0.75 m/s
Eğim %3 ise max. Hızı 1 m/s
Şimdi yukarıdaki kabullerimizi göz önüne alarak, Örnek hesabımız 250 m2 havuzumuz ve Q=111.11 m3/h debimiz ile boru ve kolektör çaplarımızı hesaplayalım.
Dip emiş;
Havuz suyunun %50 sinin dip emiş’den geleceğini ve dip emiş hızının da 0.5 m/s olduğunu kabul ederek;
Q = A * V ( Debi = Alan * Hız ) (metre küp/saat olan hız metreküp/saniyeye çevrilecek)
Q = 111.11 m3/h * 1 h/ 3600 s = 0.03086 m3/s bununda %50 sini alırsak,
0.0154 m3/s = A * 0.5 m/s
A = 0.0308 m2
πr2 = 0.0308 m2
r = 0.099 m buradan boru çapı D = 200 çıkar, burada yine TS11899 un ortaya bir başka güvenlik önlemi devreye girecektir, o da havuz içindeki emişlerin 4” ınc den yani D 110 büyük olamayacağıdır.
Burumda biz dip emiş ağzımızı 3 adet seçmeliyiz.
3*πr2 = 0.0308 m2
r = 0.0572 m buradan boru çapı D= 114 cm, yani 3 hat D110 boru ile dip emiş oluşturulacaktır. (Kabul edilebilir ihmal)
Denge Tankı emiş;
Havuz suyunun %100 ünün denge tankından emileceğini ve emiş hızının da 1.5 m/s olduğunu kabul ederek;
Q = A * V ( Debi = Alan * Hız )
0.03086 m3/s = A * 1.5 m/s
A = 0.0206 m2
πr2 = 0.0206 m2
r = 0.0809 m buradan boru çapı D= 162 cm yani D160 ilk tek hat veya D110 luk 2 hat ile denge tankı emişi yapılacaktır.
Savak Kanalı ve Taşma gideri hesabı;
Havuz suyunun %100 ünün savaklanacağını ve savak içindeki eğimin de %3 olduğunu kabul edersek savaktaki akış hızı 1 m/s olacaktır.
Buna göre gerekli savak alanı;
Q = A * V ( Debi = Alan * Hız )
0.03086 m3/s = A * 1 m/s
A = 0.03086 m2 dir.
Buradan da savak genişliğimizi 25 cm’lik savak ızgara boyutlarına göre seçersek ve 1 er cm savak ızgaranın fayans üzerine oturacağını düşünürsek net mesafemiz 23 cm olacaktır, savak derinliğimizi hesaplamış oluruz.
A = a *b
0.03086 = 0,23 * b ise b = 0.168 yani savağımızın 23 cm genişliği ve 16.8 cm derinliği 1 m/sn hızla akan su ile dolu olacaktır.
Buna göre savak derinliğinin en az 25 cm olarak tasarlanması gerekir ki savak’dan su dışarıya taşmasın, hatta bu havuzdaki savak genişliğinin de 30 cm olarak tasarlanmasında fayda olacağı da gözden kaçırılmamalıdır.
Bu hesap, denge tankına direk dökülen betonarme savak için yapıldı, şimdi hesabımızı, savak dan direk taşma gideri ve savak altında suyu taşıyan savak borusunun çapının hesabı için yapalım.
Yine taşma gider borularımız D63 ve savak borumuzda %3 lük eğimle denge tankına dökülüyor olsun.
Taşma gideri sayısı;
Q = A * V
0.03086 = a* π(0.063)2 * 1m/s
a(taşma gideri sayısı)= 24.6 yani 25 adet dikey taşma gideri gereklidir.
Savak borusu;
Q = A * V
0.03086 = πr2 * 1m/s
r = 0.099 m buradan boru çapı D=198 cm yani D200 lük boru ile denge tankına dökülmesi gerekir.
Emiş hattı kolektörü;
Havuz suyunun %100 ünün emiş hattı kollektöründen emileceğini ve emiş hızının da 1.5 m/s olduğunu kabul ederek;
Q = A * V ( Debi = Alan * Hız )
0.03086 m3/s = A * 1.5 m/s
A = 0.0206 m2
πr2 = 0.0206 m2
r = 0.0809 m buradan boru çapı D= 162 cm,emişi rahatlatmak amacı ile bu çapın bir büyüğünü seçerek D200 lük emiş kolektörü oluşturmamız gereklidir.
Basma hattı kolektörü;
Suyumuzun basma hızının da 2.5 m/s olduğunu kabul ederek;
Q = A * V ( Debi = Alan * Hız )
0.03086 m3/s = A * 2.5 m/s
A = 0.01234 m2
πr2 = 0.01234m2
r = 0.0627 m buradan boru çapı D= 125 cm bu çapın bir büyüğünü seçerek D140 lık basma kolektörü oluşturmamız gereklidir.
