HAVUZ KİMYASALLARI KULLANIMI VE ÖLÇÜMLERİ
Öncelikle şunu bilmemiz gerekir. Havuz suyunda dezenfeksiyonu klor yapar.
Bu noktada kullanılan klorun muhteviyatının bir önemi yoktur. Yani toz klor (granül klor) veya sıvı klor kullanılabilinir.
Klorun muhteviyatı uzun süreli kullanımda önem kazanır.
Bunun sebebi ise toz klorların içinde bulunan stabilizatör maddesinin (siyanürikasit), havuza klor atıldıkça suda bakiye olarak kalmasıdır.
Sıvı klorun sudan güneş ışınlarından etkilenerek kaybolma suresi yaklaşık 4-6 saat iken toz klorun 6-8 saat arasındadır.
Toz klora bu üstünlüğü stabilizatör maddesi sağlarken, bir müddet sonra bu üstünlük büyük bir soruna dönüşmektedir.
Bakiye olarak kalan stabilizatör maddesi, su için de 100 ppm seviyesini geçince, stabilizatör içerikli klorun dezenfeksiyon işleminin zayıflamasına sebep olur.
Dezenfeksiyon işleminin zayıflamaması için de artık stabilizatör içermeyen klor kullanılması gerekmektedir.
Stabilizatör içermeyen klorlar ise sıvı klor (Sodyum hipoklorit) ve Kalsiyum hipoklorit ( yüzde 65'lik stabilizatörsüz granül klor) dir.
Kalsiyum hipoklorit kullanımdaki sorun ise suyun alkalinite değerine bağlıdır.
Eğer suyun alkalinite değeri 120 ppm den yüksek ise kalsiyum hipoklorit suya beyaz bir pusluluk görüntüsü verir.
Buna karşın sıvı klorda bu tarz sorunlar (stabilizatör miktarı ve alkalinite) olmadığı için kullanımı daha yaygın ve kolaydır.
Genel olarak yapılan klorlamadaki uygulama ise günde 1 defa (sabah veya akşam) havuza klor atılması şeklindedir.
Burada klor un atıldığı zamanda suda yaklaşık 3 ppm seviyesinde klor oranı ile dezenfeksiyon işlemi başlar ve kullanılan klorun muhteviyatına bağlı olarak zaman içinde sudaki klor miktarı sıfır değerine kadar düşebilir.
İşte sorunlarda burada başlar. Klorsuz bir havuzda bakteri üremesi çok hızlı ve etkilidir.
Stabilizatör miktarı 25-75 ppm olmayan bir suya verilen klor max 4-6 saat dayandıktan sonra geri kalan zaman diliminde havuz klorsuz kalacağı için bakteri üremesi başlar ve bir sonraki klor uygulamasına kadar her türlü bakterinin üremesi için mükemmel bir ortam sunar. (insan vücudu atıkları, UV ve su )
Biz ise havuzda sürekli olarak 1-2 ppm arasında klor bulunmasını ve dezenfeksiyon un kesintisiz olarak sağlanmasını isteriz.
Havuz suyunun pH değeri ise klor dezenfeksiyonun işleyişi için önem taşımaktadır.
pH değeri 8.2 olan bir suda bakterileri yok edecek klorun aktivasyonu yüzde 90 oranında azalır.
İdeal dezenfeksiyon işlemi için suyun pH değeri 7.0 – 7.2 aralığında olmalıdır.
Tekrar klorun dezenfeksiyon işlemini nasıl yaptığına bakalım.
Klor, su içindeki bütün organik maddeleri parçalamak üzere harekete geçer.
Klor, organik maddeleri parçalarken bunların yapısı içerisine girerek, klor amin basamaklarını oluşturur.
Klor amin basamaklarındaki organik maddeler tekrar klor ile reaksiyona girerek parçalanıp su içinden uzaklaşır.
Yetersiz klorlama, organik maddelerin klor amin basamağı halinde kalmasına sebep olur ve klor amin basamağındaki yapı, suda klor kokusuna, gözlerde kızarıklığa, ciltte iritasyona, saç ve mayolarda renk atmasına sebep olur.
Klor amin basamağını yok etmek için havuz suyuna standart verilmesi gereken klor miktarının 4 katının verilmesi yani şok klorlama yapılması gerekmektedir.
Havuz suyunda yapılması gereken basit testlerin başında suyun pH değeri,serbest klor miktarı ve klor amin basamağının varlığının tespiti yani bağlı klor miktarının tespit edilmesi gerekmektedir.
Burada DPD 1 ile yapılan ölçüm su içindeki serbest klor miktarını.
DPD 3 ile yapılan ölçüm toplam klor miktarını.
DPD 3 ile DPD 1 arasındaki fark ise klor amin basamağında bulunan bağlı klor miktarını vermektedir.
İkinci basamak ise Phenol Red rejantı ile pH değerinin tespit edilmesi işlemi renk karşılaştırması ile rahatlıkla yapılabilmektedir.
Bütün havuz operatörleri bu basit testleri her gün yaparak günlük kullanılması gereken kimyasal miktarlarını tespit etmesi gerekmektedir.
Bunun dışında havuz sularının dezenfeksiyonunda kullanılan yardımcı kimyasallardan yosun önleyici ve berraklaştırıcı haftada bir, çöktürücü ise havuz suyunda bulunan askıda katı madde miktarına bağlı olarak veya haftada bir kullanılabilir.
